Ως βασικές αρχές που διέπουν το Μοντέλο Αγοράς Παραγώγων στην Ελλάδα τόσο στη Διαπραγμάτευση όσο και στην Εκκαθάριση των συναλλαγών μπορούν να οριστούν οι ακόλουθες:

• Λειτουργία και ρυθμίσεις μέσω Κανονιστικού πλαισίου.
• Αγορά Order Driven (Συνεχής Διαπραγμάτευση) με συμμετοχή Ειδικών Διαπραγματευτών.
• Ανωνυμία συναλλαγών.
• Προτεραιότητα «Τιμή - Χρόνος» στην εκτέλεση εντολών.
• Εκκαθάριση μέσω Κεντρικού Αντισυμβαλλομένου σε όλες τις συναλλαγές.
• Εκκαθάριση και Περιθώριο Ασφάλειας σε επίπεδο Λογαριασμού Εκκαθάρισης
• Χρηματικός Διακανονισμός σε Επίπεδο Μέλους.
• Πλήρης Ηλεκτρονική Διαπραγμάτευση και Εκκαθάριση.
• Real Time παρακολούθηση Αγοράς και υποχρεώσεων Ειδικών Διαπραγματευτών.

Οι συμμετέχοντες στην Ελληνική Αγορά Παραγώγων τόσο στην διεξαγωγή των συναλλαγών όσο και στην εκκαθάριση αυτών είναι οι εξής:

1. Το Χρηματιστήριο Αθηνών
2. Η ΕΤ.ΕΚ. (Εκκαθαριστικός Οίκος)
3. Οι Επενδυτές
4. Τα Μέλη Διαπραγμάτευσης της Αγοράς Παραγώγων
5. Τα Εκκαθαριστικά Μέλη της ΕΤ.ΕΚ.
6. Οι Τράπεζες Διακανονισμού
7. Το Σύστημα Άυλων Τίτλων

 

---

Το Χρηματιστήριο Αθηνών

Το Χρηματιστήριο Αθηνών (Χ.Α.) αποτελεί την Αγορά Παραγώγων στην Ελλάδα όπου καταρτίζονται οι συναλλαγές επί Παραγώγων Προϊόντων. Το Χ.Α. ορίζει τα υπό διαπραγμάτευση παράγωγα προϊόντα και τα χαρακτηριστικά τους και θεσπίζει τους κανόνες συναλλαγής. Σκοπός του είναι η οργάνωση και η υποστήριξη των συναλλαγών στην αγορά παραγώγων καθώς και  η οργάνωση της λειτουργίας του ηλεκτρονικού συστήματος συναλλαγών. Επιπλέον, διαχειρίζεται το σύστημα συναλλαγών επί παραγώγων (μέρος του Ο.Α.Σ.Η.Σ.) στο οποίο διαβιβάζονται οι εντολές των επενδυτών. ?

---

Η ΕΤ.ΕΚ. (Εκκαθαριστικός Οίκος)

Ο Εκκαθαριστικός Οίκος της Αγοράς Παραγώγων, που έχει το ρόλο του κεντρικού αντισυμβαλλόμενου, είναι η εταιρεία με την επωνυμία Εταιρεία Εκκαθάρισης Συναλλαγών Χρηματιστηρίου Αθηνών Ανώνυμη Εταιρεία (ΕΤ.ΕΚ.). H EΤ.ΕΚ. διενεργεί την εκκαθάριση ως αντισυμβαλλόμενος σε κάθε πράξη επί παραγώγων προϊόντων που πραγματοποιείται στην αγορά παραγώγων του Χ.Α. σε επίπεδο λογαριασμού εκκαθάρισης και εκκαθαριστικού μέλους. Είναι δηλαδή ο αγοραστής έναντι του πωλητή ενός συμβολαίου και ο πωλητής έναντι του αγοραστή.

Είναι υπεύθυνη για τον υπολογισμό των υποχρεώσεων και των απαιτήσεων, του κάθε λογαριασμού εκκαθάρισης, που πρέπει να διακανονισθούν ημερησίως ως αποτέλεσμα των πράξεων του στην αγορά παραγώγων. Επίσης, καθορίζει τα απαιτούμενα περιθώρια ασφάλισης που πρέπει να παρέχονται σε αυτήν για την κάλυψη του κινδύνου κάθε λογαριασμού εκκαθάρισης.

Εν γένει, σκοπός της ΕΤ.ΕΚ. είναι η διασφάλιση της εκπλήρωσης των υποχρεώσεων που απορρέουν από τις συναλλαγές που πραγματοποιούνται στην αγορά παραγώγων. ?

---

Οι Επενδυτές

Επενδυτές θεωρούνται όλα τα φυσικά ή νομικά πρόσωπα που μπορούν να έχουν λογαριασμό και να διενεργούν πράξεις επί παραγώγων. Ως τέτοια πρόσωπα θεωρούνται και τα μέλη του Χ.Α. με την ιδιότητα του ειδικού διαπραγματευτή.

Κάθε επενδυτής προκειμένου να διεξάγει συναλλαγές στην αγορά παραγώγων πρέπει:

• Να έχει μερίδα και λογαριασμό αξιών στο Σ.Α.Τ.
• Να συμβληθεί με κάποιο μέλος του Χ.Α. μέσω του οποίου παρέχει τις εντολές του για τις συναλλαγές που επιθυμεί να εκτελέσει.
• Να συμβληθεί με κάποιο Μέλος της ΕΤ.ΕΚ. (όπου μπορεί να είναι μέλος και του Χ.Α.) το οποίο θα αναλάβει την διαδικασία της εκκαθάρισης των συναλλαγών. ?

---

Τα Μέλη Διαπραγμάτευσης της Αγοράς Παραγώγων

Για την διενέργεια συναλλαγών στην αγορά παραγώγων απαιτείται η απόκτηση της ιδιότητας του μέλους από το Χ.Α. Η ιδιότητα του μέλους παρέχει το δικαίωμα πρόσβασης στο σύστημα ΟΑΣΗΣ για την εισαγωγή εντολών, είτε για λογαριασμό πελατών (επενδυτών) είτε για λογαριασμό του ίδιου του μέλους, μέσω ειδικών τερματικών όπου παρέχονται από το Χ.Α. ?

---

Τα Εκκαθαριστικά Μέλη της ΕΤ.ΕΚ.

Τα μέλη της ΕΤ.ΕΚ. είναι αντισυμβαλλόμενοι της ΕΤ.ΕΚ.  στην διαδικασία της εκκαθάρισης. Διαχειρίζονται τους λογαριασμούς θέσης παραγώγων των πελατών τους,  καθώς και τους λογαριασμούς χρεογράφων των επενδυτών στο Σύστημα Άυλων Τίτλων. Με την απόκτηση της ιδιότητας του μέλους της ΕΤ.ΕΚ., δίνεται το δικαίωμα για την απόκτηση πρόσβασης στα συστήματα εκκαθάρισης ώστε τα μέλη να αντλούν όλα τα απαραίτητα για την εκκαθάριση στοιχεία, καθώς και άλλες πληροφορίες σχετικά με συναλλαγές και θέσεις επενδυτών τους, μέσω ειδικών τερματικών (ΣΑΤ) που παρέχει η ΕΤ.ΕΚ. ?

---

Τράπεζες Διακανονισμού

Ο ημερήσιος χρηματικός διακανονισμός σε Ευρώ για την αγορά παραγώγων εκτελείται στο σύστημα Target 2. Οποιαδήποτε Τράπεζα συμμετέχει στο Target 2 έχει τη δυνατότητα να αιτηθεί στην ΕΤ.ΕΚ. να αναλάβει το ρόλο της Τράπεζας Διακανονισμού.

Κάθε εκκαθαριστικό μέλος έχει την υποχρέωση να συνεργάζεται με μία τράπεζα διακανονισμού ώστε να πραγματοποιείται ο ημερήσιος χρηματικός διακανονισμός και να καταβάλλει τις απαιτούμενες εγγυήσεις σε μετρητά.

?

---

Το Σύστημα Άυλων Τίτλων

Στο Σύστημα Άυλων Τίτλων της ΕΛ.Κ.Α.Τ. τηρούνται όλοι οι λογαριασμοί αξιών των συμμετεχόντων στην αγορά παραγώγων που είναι απαραίτητοι για την διεξαγωγή του ημερήσιου διακανονισμού τίτλων  και της κατάθεσης των ασφαλειών σε μορφή μετοχών ή ομολόγων. ?

---